این بافت تاریخی از تیرماه ۹۶ ثبت جهانی شد اما مشکلی که در این منطقه وجود دارد حضور پررنگ اتباع خارجی آنهم با شرایط اقتصادی نامناسب است که جذب گردشگر را تحت شعاع قرار داده؛ البته صرف حضور این اتباع آسیبرسان نیست اما مشکل از آنجایی آغاز میشود که آنها در این منطقه دستفروشی و تکدی گیری میکنند و گردشگری را به چالش میکشند.
مهمانانی که خیال رفتن ندارند
مهمانان ناخوانده بافت تاریخی یزد که خیال رفتن هم ندارند اتباع افغانستانی، پاکستانی و بهتازگی نیز اتباع عراقی است که یکی در میان مجاز و غیرمجاز در کنار هم زندگی میکنند. یکی از زشتترین صحنههایی که در بافت تاریخی یزد میتوان نظارهگر آن بود حضور کودکان ژولیده با پوششهای نامناسب، پابرهنه، با بهداشت اسفبار است؛ کودکانی که گاه با همین ظاهر، به دنبال توریستها و گردشگران داخلی و خارجی به راه میافتند تا شاید بتوانند ازآنچه در جعبههای چوبی خوددارند، به آنها بفروشند. بسیاری از اتباع خارجی ساکن بافت تاریخی بهویژه عراقیها یا اعرابی که از دیگر کشورها در این بافت سکونت دارند، فارسی را به لهجه یزدی فراگرفتهاند و همین امر سبب شده که خیلیها گمان کنند اینها ساکنان اصیل یزد هستند.
یکی از ساکنان یزدی بافت تاریخی یزد دراینباره گفت: خانهای که در آن زندگی میکنیم، بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد و توسط پدر پدربزرگم بازسازیشده و نسل در نسل در آن زندگی میکنیم و حتی باکم و کاستیهای خدمات شهری در بافت تاریخی ساختهایم.
مهدی سلیمیان گفت: آنچه نمیتوانیم با آن کنار بیاییم و زندگی را دریکی دو دهه اخیر برای ما بسیار مشکل کرده، حضور اتباع افغانستانی، پاکستانی و عراقی در جوار خانههای ما است و متأسفانه باید بگویم که همسایههای ما را خانوادههایی تشکیل میدهند که در کنار آنها بههیچوجه احساس راحتی، آرامش و امنیت نمیکنیم.
او افزود: در دو سمت خانه ما اتباع افغانستانی ساکن هستند که به نام یک خانواده شش نفره خانه را اجاره کردهاند اما بهجرئت میتوانم بگویم در این خانه حداقل ۱۵ نفر ساکن هستند و اطمینان دارم که نیمی از آنها فاقد کارت تردد و بهاصطلاح اتباع غیرمجاز هستند.
سلیمیان ادامه داد: این خانه گچبریهای بسیار زیبا، حیاط قشنگ و خرم و معماری بسیار خوبی داشت اما متأسفانه به دلیل نگهداری نادرست همه آنها خرابشده و تنها حصار دور این خانه سالم مانده و هر بار هم برای تعمیرات از بلوک و سیمان و مصالح غیر مرتبط استفاده میکنند.
وضعیت بافت تاریخی یزد نگرانکننده است
عضو شورای شهر یزد دراینباره گفت: ما نیز از وضعیتی که در بافت تاریخی یزد حاکم است، نگران و ناراحتیم اما واقعیت این است که نمیتوانیم دخالتی در این زمینه داشته باشیم زیرا تا زمانی که مالکان خانههای قدیمی، به اهمیت موضوع پی نبرند و ملک خود را به هرکسی که پول بیشتری پرداخت کند، اجاره دهند، وضعیت قابل اصلاح نیست. مهدی کاشفی زاده تصریح کرد: بسیاری از مالکان به دلایل مختلف یا از یزد هجرت کردهاند یا در بافت جدید ساکن شدهاند و ملک خود را به املاکیها سپردهاند و آنها نیز به دلیل اینکه امکانات کمتری در بافت تاریخی وجود دارد، خانهها را اتباع افغانستانی یا سایر مهاجران واگذار میکنند. او افزود: متأسفانه در بسیاری از موارد یک خانواده که دارای کارت مهاجرت و اصطلاح مجاز هستند، اقدام به اجاره منزل میکنند و بهمرور سایر اقوام و دوستان غیرمجاز خود را نیز در این خانهها سکنی میدهند و ازاینروست که گاه در یکخانه حتی تا ۱۵ نفر نیز ساکن هستند. در بسیاری از موارد یک خانواده که دارای کارت مهاجرت و اصطلاح مجاز هستند، اقدام به اجاره منزل میکنند و بهمرور سایر اقوام و دوستان غیرمجاز خود را نیز در این خانهها سکنی میدهند و ازاینروست که گاه در یکخانه حتی تا ۱۵ نفر نیز ساکن هستند. این مسئله به دلیل اینکه راههای فرار قانونی و غیرقانونی بسیار دارد، هرگز از سوی شهرداریها و شورای شهر قابلپیگیری نبوده و نیروی انتظامی نیز به دلیل مشغله بسیار و تعداد بالای موارد مشابه در بافت تاریخی، کمتر بهصورت پیگیرانه و جدی به این موضوع پرداخته است.
بافتی که کمتر مورداستفاده بومیها قرار میگیرد
عضو دیگر شورای شهر یزد نیز گفت: تا زمانی که مهمانشهر ویژه اتباع خارجی در شهر یزد نداشته باشیم، این شرایط در بافت تاریخی یزد و مناطق حاشیهای همچنان وجود خواهد داشت.
ونوس عامری عنوان کرد: بافت تاریخی به دلیل اینکه از امکانات کمتری برخوردار است، کمتر مورداستفاده مردم یزد قرار میگیرد بنابراین مهاجران مناطق محروم کشور یا اتباع خارجی اعم از مجاز و غیرمجاز به زندگی در این شرایط رضایت میدهند و اینگونه است که بافت تاریخی یزد که ازقضا ثبت جهانی نیز شده، اینگونه به محل استقرار اتباع خارجی مجاز و غیرمجاز تبدیلشده است.
او افزود: بهبود شرایط زندگی در بافت تاریخی و ایجاد جاذبه برای بازگرداندن ساکنان اصیل آن از یکسو و ایجاد مهمانشهر از سوی دیگر میتواند راهی برای بهبود اوضاع بافت تاریخی و ساماندهی اتباع خارجی باشد.